 |
Sfeer is essentieel voor samenwerking. Het mooie is dat een goede sfeer er niet alleen voor zorgt dat het voor de individuele medewerker plezieriger is, maar óók dat het team er als geheel ook beter door functioneert. Een goede sfeer zorgt dat teamleden meer voor elkaar over hebben en makkelijker elkaars ‘’gebruiksaanwijzing’’ accepteren. Werksfeer is als het ware de smeerolie waarmee de samenwerking soepeler verloopt.
Een belangrijke thema zou je zeggen, maar tegelijkertijd ook een thema dat ongrijpbaar lijkt omdat het ook wat vaag is en meer over gevoel gaat. Een goede sfeer is dan ook vaak te herkennen als:
Al met al verleidelijk om het maar als een gegeven te beschouwen en iets waar je (ook als leidinggevende) weinig aan kunt doen.
BEWUSTWORDING WAT DE SFEER BEPAALT EN ONZE EIGEN ROL DAARBIJ
Toch kunnen we wél iets doen. Sfeer en het gevoel dat je er bij hebt wordt sterk beïnvloed door individueel gedrag van teamleden en hoe dat gedrag beleefd wordt. Dat is dus iets dat je zowel als leidinggevende én als individueel teamlid kunt beïnvloeden.
Een goede start is allereerst om samen met je team gedrag te inventariseren dat bevorderend of juist belemmerend werkt op de sfeer en samenwerking.
In mijn coachingspraktijk heb ik in meerdere situaties samen met teams dit bevorderend en belemmerend gedrag geïnventariseerd. De volgende zaken kwamen hierin vooral naar voren:
Bevorderend
Belemmerend
Het meeste van dit bevorderende ( 
) gedrag heeft tot effect dat je je als collega en mens belangrijk en gewaardeerd voelt en merkt dat er rekening met je wordt gehouden. Als je dat ervaart dan stimuleert het je om hetzelfde terug te doen. Dit versterkt de band en de sfeer en er ontstaat een positieve spiraal omhoog.
Het meeste van dit belemmerende (
) gedrag heeft tot effect dat je je als collega en mens onheus bejegend en niet gewaardeerd voelt danwel dat collega’s een negatief stempel krijgen zonder dat zij zich te kunnen verdedigen. Dit zorgt er voor dat negatieve vooroordelen over elkaar zich vastzetten (bijvoorbeeld: ‘’die is er altijd op uit mij onderuit te halen’’) waardoor jezelf weer negatief terug reageert (bijvoorbeeld: de volgende keer houd ik mijn mond maar want hij luistert toch nooit) en er een negatieve spiraal naar beneden ontstaat.
De genoemde inventarisatie zorgt voor de bewustwording dat het soms korte momenten zijn die heel bepalend zijn voor de sfeer. Voor de verdere bewustwording is het ook nodig bij die momenten stil te staan en je als collega te realiseren dat sfeerbedervend gedrag niet iets is dat alleen bij ''de ander'' voorkomt maar ook bij onszelf.
Door onzekerheid, ons karakter of gewoon door irritatie heeft ons gedrag soms onbedoeld een negatief effect. Mensen zijn ook verschillend in hun gevoeligheid daarvoor. Waar de één snel iets signaleert en er last van heeft, kan de ander er zich totaal niet aan storen. Belangrijk is te laten doordringen dat niemand bewust de sfeer wil bederven. Hiermee voorkom je een negatief vooroordeel bij jezelf.
VERANTWOORDELIJKHEID VOOR DE SFEER
Met de kennis welk gedrag (van onszelf en van anderen) bepalend is voor de sfeer, gaat het er daarna om is dat we als individuele medewerker verantwoordelijk nemen voor het leveren van een positieve bijdrage aan de werksfeer.
Dit kunnen we doen door ons best te doen bewust gedrag in te zetten en gedrag te vermijden. Jouw opstelling heeft dan een positief of negatief effect op anderen en dus op de werksfeer.
Het is ook zaak om je niet te laten beïnvloeden door vooroordelen of negatieve ervaringen uit het verleden en zo onbevangen te blijven in je omgang met collega’s.
Al met al zorgt dit voor minder spanningen maar voorkomt niet dat irritaties toch kunnen oplopen. Dan is het nodig dat er over gepraat wordt en de spanning niet ‘ondergronds’ gaat. Essentieel is wel dat die confrontaties op zo’n manier verlopen dat het niet escaleert maar juist de spanning wegneemt, oplossend is en de verhoudingen hersteld. Constructief feedback geven is dan ook een techniek die in de bagage van elk teamlid niet mag ontbreken.
Daarnaast zijn er nog een paar andere dingen die je bewust kunt doen om een bijdrage te leveren.
DE LEIDINGEVENDE ROL
Teamleden maken de sfeer samen maar de leidinggevende heeft een belangrijke sturende en ondersteunende rol.
Allereerst door de bewustwording te organiseren wat voor dat team sfeer verhogend of -bedervend gedrag is. Door teamleden daarna op hun individuele verantwoordelijkheid te wijzen voor de sfeer, gaat het leven en kijken medewerkers met andere ogen naar hun eigen gedrag en dat van hun collega’s.
Wat teamleden daarna goed kunnen gebruiken is de bagage en durf om elkaar feedback te geven. Als leidinggevende zorg je dat het team hiervoor toegerust wordt en dat feedback geven iets wordt dat normaal en gebruikelijk is voor de teamleden.
Geef zelf het goede voorbeeld wat betreft feedback geven én ontvangen. Dit kan door regelmatig zelf feedback te vragen en door vooral medewerkers waar je van weet dat ze sfeerbepalend zijn regelmatig feedback te geven. Sommige medewerkers hebben daarin namelijk extra aandacht van de leidinggevende nodig omdat er door collega-teamleden te veel tegenop wordt gekeken of men er zelfs bang van is.
Stimuleer gaande de rit mensen die weinig feedback geven om dit meer te doen en volg hun vorderingen.
Wondermiddelen om de sfeer altijd en voortdurend perfect te krijgen en te houden bestaan niet en het is niet reëel dit altijd te verwachten. Het zal met ups en downs gaan en dat is normaal. Een veerkrachtig en volwassen team maakt wel echter het verschil en kan bij tegenslagen en individuele verschillen snel weer zelf de optimale werksfeer vinden.
EEN MOOIE KLUS OM ALS LEIDDINGGEVENDE DE ''SFEEROLIE'' OP DE JUISTE PLEKKEN AAN TE BRENGEN!
